Έχουν περάσει σχεδόν τρεις μήνες από το Συνέδριο Λιανικού Εμπορίου Καταναλωτικών προϊόντων που οργάνωσε η IMH στις 3.4.2024.
Στο συγκεκριμένο συνέδριο με ομιλία μου προσπάθησα να προβλέψω την εξέλιξη του λιανεμπορίου για τα επόμενα 10-15 χρόνια (αργότερο μέχρι το 2040) και τον αντίκτυπο που θα έχει στους διάφορους εμπλεκόμενους στον τομέα. Θα αναλύσω πιο κάτω τις προβλέψεις και το τι έχει γίνει μέχρι σήμερα.
1.Συγκέντρωση του λιανεμπορίου σε τρεις κύριους λιανέμπορους, που το συνολικό τους μερίδιο θα υπερβαίνει το 60% της συνολικής αγοράς. Να αναφέρουμε ότι στους τζίρους συμπεριλαμβάνονται και τα καπνικά προϊόντα, ένα προϊόν που πωλείται κατ’ εξοχή στα περίπτερα και αν το αφαιρέσουμε τότε τα μερίδια αυξάνονται σημαντικά.
Οι τρεις αυτοί λιανέμποροι και συγκεκριμένα Άλφα Μέγα, Σκλαβενίτης και Lidl με σημερινούς αριθμούς για να πετύχουν το 60% θα πρέπει να έχουν συνολικό τζίρο που θα υπερβαίνει τα €1.3 δις.
Σήμερα, ο συνολικός τους τζίρος είναι γύρω στα €730 εκ. με ένα συνολικό μερίδιο αγοράς σχεδόν 35%. Η αύξηση μεριδίου από 35% σε άνω του 60% δεν είναι αμελητέα και θα προέλθει ιεραρχικά από:
Α. Εξαγορές και συγχωνεύσεις.
Β. Νέα καταστήματα.
Γ. Οργανική ανάπτυξη από τα υπάρχοντα καταστήματα.
Α. Ήδη τα ΜΜΕ αναφέρονται συνέχεια για την επικείμενη εξαγορά του Παπαντωνίου από τον Σκλαβενίτη.
Οι Υπεραγορές Παπαντωνίου έχουν ένα μερίδιο γύρω στο 5%. Μόλις ανακοινωθεί η συγκεκριμένη πράξη αναμένω και τους δύο-Άλφα Μέγα και Σκλαβενίτη-σε μια κούρσα εξαγορών και για την πρωτιά στον τομέα.
Σήμερα ο Άλφα Μέγα κρατά τα σκήπτρα με σημαντική διαφορά από τον Σκλαβενίτη ακόμα και μετά την αναμενόμενη ολοκλήρωση της εξαγοράς του Παπαντωνίου (με τζίρους γύρω στα €350εκ+ ο πρώτος και €300- ο δεύτερος).
Ποιοι θα ακολουθήσουν ως υποψήφιοι θα φανεί πολύ σύντομα και το περιμένω ακόμη και μέσα στο 2024 ή πρώτο μισό του 2025. Κάποιες φήμες κυκλοφορούν, αλλά είναι πολύ γρήγορα για να φανεί η πιθανότητα ολοκλήρωσης.
Β. Ήδη ο Άλφα Μέγα και το Lidl ανακοίνωσαν σημαντικό αριθμό νέων ανοιγμάτων η αντικαταστάσεων υπαρχόντων καταστημάτων για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτά αναμένεται να προσθέσουν (πάντα με σημερινούς αριθμούς) ένα τζίρο της τάξης των €140 εκ. η 7% στο μερίδιο των αλυσίδων αυτών.
Γ. Με ανακαινίσεις, καλύτερη τιμολογιακή πολιτική ιδίως στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ανανέωση σειράς προϊόντων, προωθητικών ενεργειών και ορθολογισμό ωραρίων και merchandising οι τρεις αλυσίδες αναμένεται να έχουν αύξηση άνω του ρυθμού αύξησης της αγοράς, προσθέτοντας 1-2% ποσοστιαίες μονάδες στο συνολικό μερίδιο τους.
Αν προσθέσουμε το Α, Β, Γ, βλέπουμε μια προσθήκη της τάξης του 15% σε μερίδιο. Υπολείπεται ένα άλλο 12%, το οποίο προβλέπω ότι θα έλθει από εξαγορές και συγχωνεύσεις.
Αυτοί οι αριθμοί θα επιτευχθούν από ένα αριθμό γύρω στις 80 υπεραγορές. Σήμερα οι τρεις μεγάλοι έχουν λιγότερες από 60 υπεραγορές συνολικά και θα αυξηθούν στις 70 με την ολοκλήρωση της εξαγοράς και τα άμεσα ανοίγματα. Υπολείπονται άλλες περίπου 10-15 υπεραγορές για να ολοκληρωθεί το puzzle.
Τώρα αυτή η αλλαγή θα φέρει ραγδαία αλλαγή στον τομέα ως σύνολο. Οι τρεις έχουν την στρατηγική τους, μέρος της οποίας ιδίως Άλφα Μέγα και Σκλαβενίτης είναι και η ενδυνάμωση της ιδιωτικής ετικέτας (μια παγκόσμια τάση που δεν θα μας αφήσει ανεπηρέαστους).
Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τα οποία προσφέρουν διαφοροποίηση αναμένεται να ξεπεράσουν το 30% των συνολικών πωλήσεων από το 10% σήμερα της αγοράς και στους τρεις πρώτους θα είναι ακόμη πιο ψηλό το ποσοστό (στην Ευρώπη σήμερα είναι κοντά στο 40% και αυξάνεται).
Οι Lidl και Σκλαβενίτης έχουν έτοιμα τα προϊόντα από τη μητρική εταιρεία και διευκολύνεται το έργο τους.
Ο Άλφα Μέγα έχει στημένη ομάδα για διαχείριση των πιο πάνω προϊόντων. Για να έχεις μια ολοκληρωμένη γκάμα προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας πρέπει να μιλούμε για σχεδόν 1000 κωδικούς το οποίο είναι μια περιπλοκή διαδικασία λαμβάνοντας υπ’ όψη και τις περιορισμένες βιομηχανίες στην Κύπρο.
Τέλος όσον αφορά το λιανεμπόριο σημαντική εξέλιξη είναι το ecommerce. Η ανάπτυξη του είναι αργή, αλλά φαίνεται είναι μονόδρομος και αναμένεται ότι θα πάρει σημαντικό μερίδιο τα επόμενα δέκα χρόνια, όμως προβλέπω ότι θα είναι μέσα από τους παραδοσιακούς λιανέμπορους κυρίως που θα στήσουν σωστά τις απαιτούμενες δομές και οι οποίες είναι πολύ διαφορετικές από τις υφιστάμενες που έχουν.
Η πείρα της Αμερικής έδειξε ότι η φυσική παρουσία με καταστήματα ενισχύει το ecommerce.
Φυσικά αναμένεται ότι οι τρεις λιανέμποροι θα επενδύσουν σε υποδομές (κέντρο διανομής, βραδινές παραλαβές κλπ.), σε τεχνολογία, αλλά και marketing (δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη διαφήμιση).
2.Πώς η πιο πάνω ισχυριζόμενη συγκέντρωση θα επηρεάσει το υπόλοιπο λιανεμπόριο; Πιστεύω ότι θα μειωθούν σημαντικά τα μικρομεσαία καταστήματα αριθμητικά και για να επιβιώσουν θα πρέπει να έχουν κάτι να πουν όπως
α.Προϊοντική Εξειδίκευση (Δες Ζορμπάς, Blue Island, Bio, Carpos κλπ.)
β.Προσβασιμότητα (Convenience) με σημαντική δυσκολία πρόσβασης σε άλλα καταστήματα.
3.Το τελευταίο ερώτημα είναι οι πιο πάνω εξελίξεις πώς θα επηρεάσουν τους άλλους που δραστηριοποιούνται στον τομέα.
α.Εισαγωγείς επώνυμων προϊόντων: Η πρόσβαση σε επώνυμα προϊόντα πλέον θα γίνει πανεύκολη με την ύπαρξη υποδομών αλλά και όγκου από μέρος των λιανεμπόρων.
Έτσι θα δούμε μια πίεση τιμών και κατ’ επέκταση περιθωρίων τόσο διανομέων αλλά και παραγωγών (το πάρτι θα τελειώσει) και μόνο με αύξηση όγκων αλλά και σημαντική μείωση κόστους-από διψήφιους σε μονοψήφιους αριθμούς-θα μπορέσουν να επιβιώσουν.
Επίσης, βλέπω επέκταση και στον τομέα HORECA αξιοποιώντας τις υποδομές τους και πετυχαίνοντας ανάπτυξη που θα χαθεί από τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
β.Επώνυμα προϊόντα: Από πλευράς αυτών θα δούμε περισσότερη συγκέντρωση μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων κυρίως στις ίδιες κατηγορίες προϊόντων που εμπορεύονται, αλλά και προϊόντα που θα ανταποκρίνονται στις νέες καταναλωτικές τάσεις
γ.Κύπριοι Βιομήχανοι: Πιστεύω ότι θα βγουν κερδισμένοι ιδίως αν καταφέρουν να έχουν μικρό κόστος και ανταγωνιστικά προϊόντα. Θα επεκταθούν στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αλλά θα αντιπροσωπεύσουν και συναφή προϊόντα επώνυμα που θα μείνουν ορφανά.
Τα προϊόντα αυτά θα αξιοποιούν την ευρεία διανομή των επώνυμων κυπριακών προϊόντων που θα μείνουν στην προτίμηση του καταναλωτή.
Συμβουλή μου να αξιοποιήσουν την επόμενη πενταετία επενδύοντας στα προϊόντα τους, τόσο στην σχέση τιμής/ποιότητας, αλλά και στην ενδυνάμωση του ονόματος.
*Synpraxis Management Services
